Europejska gospodarka, w tym także Polska, są wysoce zależne od wód morskich. Dlatego też 17 czerwca 2008 roku przyjęto dyrektywę dla wszystkich mórz Unii Europejskiej – Ramową Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE, ustanawiającą ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej – RDSM). Jednym z jej kluczowych zadań jest obowiązek cyklicznej aktualizacji strategii morskiej. Głównymi celami są zapobieganie degradacji środowiska morskiego, odtwarzanie ekosystemów morskich oraz zapobieganie i eliminowanie zanieczyszczeń środowiska morskiego.

W Polsce, zgodnie z art. 144 ustawy Prawo wodne, strategia morska stanowi następujący zespół działań:

• opracowanie wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich;
• opracowanie zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich;
• opracowanie zestawu celów środowiskowych dla wód morskich i związanych z nimi wskaźników, zwanego „zestawem celów środowiskowych dla wód morskich”;
• opracowanie i wdrożenie programu monitoringu wód morskich;
• opracowanie i wdrożenie programu ochrony wód morskich.

Krajowy program ochrony wód morskich jest dokumentem o charakterze programowym, określającym zespół działań, których podjęcie jest niezbędne do osiągnięcia lub utrzymania dobrego stanu środowiska (GES).

W ramach prac nad aPOWM uwzględnione zostały wyniki aktualizacji wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich wraz z aktualizacją zestawu właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich opracowanych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska oraz aktualizacji zestawu celów środowiskowych dla wód morskich opracowanej przez PGW WP KZGW.

Na aPOWM składały się trzy etapy, które zakończyły się opracowaniem programu działań.

Etap I – Opracowanie metodyki i wykonanie analizy luk. W tym etapie głównymi zadaniami były:

• analiza zaktualizowanych dokumentów planistycznych, które były podstawą opracowania aPOWM;
• metodyka prac, w tym sposób wykonania analizy luk (sposób oceny wystarczalności działań w osiąganiu GES z uwzględnieniem stopnia zmniejszenia presji antropogenicznych poprzez realizację działań obecnie wdrażanych, lista istniejących działań wraz ze statusem wdrażania, lista presji, oraz sposób uwzględnienia przyszłego rozwoju społeczno-gospodarczego)

Etap II miał na celu przygotowanie projektu aPOWM wraz z projektem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Ten etap prac obejmował następujące zadania:

• Zestawienie działań podstawowych i doraźnych niezbędnych do osiągnięcia lub utrzymania dobrego stanu wód morskich;
• Analiza kosztów i korzyści „nowych działań”;
• Zaproponowanie odstępstw od podjęcia działań i osiągnięcia celów środowiskowych;
• Przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu aktualizacji programu ochrony wód morskich.

Podczas Etapu III prowadzone były konsultacje społeczne projektu aPOWM oraz opracowano ostateczną wersję aPOWM.

Konsultacje społeczne aPOWM odbywały się w terminie: od 5 lipca 2021 r. do 5 października 2021 r. Natomiast towarzyszące im działania informacyjno-promocyjne trwają przez cały okres realizacji projektu.

Zorganizowane zostały 3 konferencje ogólnokrajowe oraz spotkania informacyjne dla przedstawicieli Urzędów Morskich. Przeprowadzone zostały także działania edukacyjne dla studentów Akademii Morskich, a także konkurs dla przedsiębiorców.

Projekt zakończony zostanie przygotowaniem raportu dla Komisji Europejskiej, co planowane jest na 31 marca 2022 roku.

Należy podkreślić, iż projekt aPOWM przyczyni się do realizowanej przez Wody Polskie kompleksowej poprawy stanu gospodarki wodnej w Polsce. Transport morski, rybołówstwo, turystyka; to tylko część sektorów zależnych od Bałtyku. Utrzymanie lub przywrócenie dobrego stanu środowiska wód morskich to nie tylko wymóg formalny, ale także obowiązek człowieka jako użytkownika ekosystemu morskiego.